Onderwijsvernieuwing op Fioretti Hillegom

Hillegom – Super Mario, de kleine, Italiaanse loodgieter uit het videospel van Nintendo, heeft net twee monsters verslagen, over obstakels geklommen en ziet nu een breed ravijn voor zich. Hij neemt een grote aanloop, springt en… valt. Ai! Gelukkig is het een spel en wordt Mario teruggezet zodat hij opnieuw een poging mag wagen. Dit keer zet hij iets te vroeg af en valt weer in het ravijn. Maar bij de derde keer gaat het goed: onze loodgieter weet nu waar hij moet afzetten en landt perfect aan de andere kant van het ravijn: welkom in level 2.

Door meerdere keren te kunnen oefenen op de sprong – op zijn eigen manier en tempo – was Mario (de speler) klaar voor level 2. Een vergelijkbare en natuurlijke manier van leren zouden we ook onze leerlingen aan moeten bieden, maar dat is in Nederland nog weinig het geval. Hier zien we, om Super Mario als metafoor te gebruiken, het volgende. Een leerling leert voor een toets (hij neemt een aanloop voor de sprong) en haalt een onvoldoende (hij valt in het ravijn). De docent zegt: “Vervelend joh, zo’n vier”, haalt de leerling uit het ravijn en tilt hem naar level 2: het volgende hoofdstuk. Want ja, de hele klas moet door. Maar in het nieuwe level zijn de monsters groter en is het ravijn nog breder.

Het Fioretti College in Hillegom wil onderwijs bieden dat aansluit bij deze ontwikkeling. Er is besloten om te starten met het mavo-havo onderbouw huis. In dit vernieuwingstraject trekt de school samen op met aantal andere scholen, waaronder ook Fioretti College Lisse, en leren ze van elkaar en van (ervarings)deskundigen. Docenten zijn inmiddels opgeleid tot coach en afgelopen november brachten achttien collega’s uit de Bollenstreek een bezoek aan scholen in Zweden die zich in gepersonaliseerd onderwijs hebben gespecialiseerd. In het kort: hier leren leerlingen ook om over een ravijn te springen, maar pas wanneer ze daar klaar voor zijn. Gepersonaliseerd leren houdt in dat leerlingen in hun eigen tempo, op hun eigen niveau en met hun eigen leerstrategie de leerstof ontdekken en tegelijkertijd onderzoeken waar hun kwaliteiten liggen.

Kunnen de meeste leerlingen dit al in het begin? Nee, waarschijnlijk niet. Daarom zet het Fioretti College in op coaching: iedere leerling in de brugklas spreekt wekelijks op een vaste tijd een vaste coach. Samen bepalen zij de richting: hoe ziet de schoolweek er uit? Op welk niveau (mavo-havo-vwo) is de leerling bezig met aardrijkskunde, Frans of biologie? Wat zijn de leerdoelen en hoe kun je deze het beste bereiken? Coach en leerling maken dus samen een studieplan waarmee helder wordt hoe en wanneer het volgende ‘level’ behaald wordt. Stel, een leerling is erg goed in wiskunde, dan hoeft hij niet meer te wachten op de rest van de klas om met de stof door te kunnen werken. Dit werkt ook omgekeerd: als dezelfde leerling moeite heeft met Nederlands, dan krijgt hij hier ondersteuning in en worden tempo en niveau afgestemd. Een leerling hoeft zich dus niet meer te vervelen omdat de lesstof te snel of te langzaam wordt aangeboden.

De afgelopen maanden hebben de docenten van het mavo-havo team van het Fioretti College Hillegom hard gewerkt aan de voorbereidingen van de pilot en zetten hiermee de komende tijd een eerste stap op weg naar gepersonaliseerd leren met enkele klassen uit het eerste leerjaar. We hebben nog veel werk te verzetten, maar docenten zijn enthousiast om aan de slag te gaan. De leerlingen en ouders zal nadrukkelijk gevraagd worden om hun reacties om de pilot in het nieuwe schooljaar een sterk vervolg te kunnen geven. Deze weg bewandelen we samen, met de ouders, leerlingen en de collega’s uit Hillegom. De ervaringen uit deze pilot in de onderbouw mavo-havo worden gebruikt om ook in de teams van onderbouw basis-kader de veranderingen vorm te geven. Een oud Afrikaans gezegde luidt: alleen ga je sneller, maar samen kom je verder. Dus, met de juiste hulp neemt Super Mario weer een nieuwe aanloop en springt over een nog grotere ravijn, op naar een nieuw level.